Bu çalışma orijinalinde Akdeniz iklimi etkisi altındaki arazilerin çölleşmeye hassas alanlarını belirlemek amacı ile geliştirilen MEDALUS modelinin ülkemizin önemli su toplama havzalarından biri olan Dicle Havzası için modifiye edilmesini amaçlamaktadır.
Modelin modifikasyonu aşağıda sıralanan yenilikleri içermektedir:
1.) Modelde parametrelerin, indikatörlerin ve çevreye hassas alanlar endeksinin skorlanmasında keskin sınırlarla ayrımış eşik değerler kullanılmaktadır. Modelin skorlamada Aristo mantığı kullanıyor olması (bir durumun ya 0 veya 1 olması ve ara değerlerin olmaması) skorlamanın güvenirliliğinin azalmasına neden olmaktadır. Bu proje kapsamında Bulanık Mantık (fuzzy logic) tekniği kullanılarak skorlamalarda sadece ilgili özelliği değil aynı zamanda çalışılan havzadaki diğer özelliklerin durumunun da dikkate alarak skorlama yapılacaktır. Bulanık mantığın skorlamada kullanılması yönüyle proje özgünlük arz etmektedir.
2.) Modelde Akdeniz İklimi etkisindeki bölgelerin özellikleri dikkate alınarak indikatörler ve indikatörlerin tanımında çeşitli parametreler kullanılmaktadır. Ancak, halihazırda kullanılan indikatörler ve parametreler ekolojik ve sosyo kültürel anlamda Akdeniz Bölgesinden oldukça farklı bir yapıya sahip olan Dicle Havzasının arazi bozulmasını yeterince açıklayamadığı düşünülmektedir. Örneğin, çalışma bölgesinde Dicle Nehri üzerinde inşa edilmiş çok sayıda baraj olmasına rağmen, güneyde yer alan geniş düzlüklerde tarımsal üretimde yoğun bir şekilde yer altı suyu kullanılmaktadır. Yer altı suyu kullanımı arttıkça, kuyuların derinliği de her geçen yıl artmaktadır. Yer altı suyunun kalitesi bu ve benzeri bölgeler için önemli bir indikatör olmasına rağmen modelin orijinalinde yer almamaktadır. Bu projede yer altı suyu modele bir indikatör olarak ilave edilecektir. Bu indikatörün açıklanması için sulama kuyularındaki su seviyesi, suyun EC’si, bikarbonat miktarı gibi özellikleri ise indikatörü açıklayan parametreler olarak ilave edilecektir. Benzer şekilde diğer dört indikatörde yer alan parametrelerin havzaya uygun olmayanları çıkarılacak ve gerekli olduğu düşünülen yeni parametreler dahil edilecektir. Bu yönüyle proje bilimsel anlamda metodolojik bir yenilik sağlarken, modelin farklı ekoloji ve sosyo kültürel yapıya sahip bölgelerde de kullanılabilirliğini sağlayacağından çalışma özgündür. Bu yönüyle projenin çölleşme ve arazi bozulmasının belirlenmesi ve izlenmesi konusundaki eksikliği giderme yönünde ciddi katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
3.) Ülkemizde çölleşme ile ilgili çalışmalar çoğunlukla hazır ancak çokta güvenilir olmayan (Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan toprak haritaları, Ulusal Arazi Örtüsü-CORINE gibi) verilerin kullanımı ile nispeten daha küçük lokasyonlarda yapılmıştır. Bu çalışma, Dicle Havzası’nın yaklaşık 1.100.000 ha’lık kısmında yoğun toprak örneklemeleri, arazi gözlemleri, ölçümleri ve anketleri ile birlikte Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama teknolojileri ile elde edilecek veriler neticesinde arazi bozulması konusunda yapılmış en kapsamlı çalışma olma özelliği taşıdığından ülkemiz için özgün bir çalışma olacaktır.
4.) Artan nufüs ile birlikte iklimdeki önemli değişimlerin doğal kaynaklara aşırı baskısı sonucu tüm dünyada çölleşme ve arazi sorunu gıda güvenliği ve güvenirliliğini ciddi anlamda tehdit etmeye başlamıştır. Bu tehdit başta Birleşmiş Milletler olmak üzere tüm dünya devletlerinin konuya daha ciddi yaklaşmalarına ve bu konuda yapılacak araştırmalara önemli katkılar vermelerine neden olmuştur. Avrupa Birliğinde ” Kurak Arazilerin Restorasyonu ve Çölleşme İle Mücadele: Kurak Araziler ve Çöl Restorasyon Merkezinin Kurulması” (COST Action ES1104) başlıklı bir COST aksiyon başlatılmıştır. Bu yönüyle güncel bir soruna çözüm arayacak olan araştırma konusu uluslararası araştırmalarda da yoğun ilgi çekmektedir.
5.) Metodolojik anlamda MEDALUS modelinin farklı ekoloji ve sosyo kültürel bölgelere adaptasyon için yenilik amaçlayan bu çalışma sonunda elde edilecek veriler Uluslararası indekslere kayıtlı dergilerde veya kitaplarda rahatlıkla yayınlanabilecektir.